logo

Praga - zespół zamkowy na Hradczanach

Szczyt wzgórza hradczańskiego uwieńczony jest łańcuchem murów zamkowych z kilkoma wieżami, okalającym olbrzymi zespół zamkowy z pałacami, kościołami, zabudowaniami klasztornymi. U stóp murów rozciągają się pięknie zaprojektowane renesansowe ogrody.

Rozmiar kompleksu, widziany znad Wełtawy czy wzgórza Petrin, jest naprawdę imponujący a jego wyeksponowane położenie na szczycie wzgórza jeszcze bardziej podkreśla jego dominację nad okolicznymi dzielnicami. Nic dziwnego, że praktycznie od momentu powstania w IX wieku zamek był najważniejszą rezydencją królewskich rodów a nawet siedzibą cesarzy. Pierwszy zamek zbudowali tu Przemyślidzi, wywodzący się od legendarnej księżniczki Libuszy i panowali tu przez blisko 450 lat. Najsłynniejszym władcą tej dynastii był książę Wacław, który na wzgórzu wzniósł rotundę św. Wita w miejscu, gdzie w katedrze znajduje się teraz kaplica św. Wacława. Za ich panowania zamek rozrósł się w potężną romańską twierdzę z bazyliką i klasztorem św. Jerzego. Na początku XIV wieku władanie zamkiem (i ziemiami czeskimi) przejęli na około 150 lat Luksemburgowie. Za ich panowania nastąpił największy rozkwit Pragi, głównie za sprawą Karola IV, Cesarza Rzymskiego Narodu Niemieckiego, który szczególnie upodobał sobie Pragę i obrał ją za swoją siedzibę. Cesarz ufundował wiele wspaniałych kościołów gotyckich, w tym katedrę św. Wita, założył Nowe Miasto i wzniósł most Karola. Po krótkim panowaniu Jagiellonów, rozsiadła się na 400 lat na hradczańskim tronie dynastia Habsburgów. Za panowania pierwszych z nich, zwłaszcza Rudolfa II, zamek stał się ważnym ośrodkiem nauki i sztuki. Później cesarze przenieśli się z dworem do Wiednia i zamek stracił na znaczeniu a po przegraniu bitwy pod Białą Górą tereny Czech stały się prowincją austriacką. Od 1918 roku, od momentu odzyskania przez Czechosłowację niepodległości, zamek stał się siedzibą prezydenta państwa.

Praga -Hradczany
Widok Hradczan znad Wełtawy

wieże     wieże katedry
Wieże katedry św. Wita wybijają się w górę ponad dachami pałaców i kamienic

Na teren zespołu zamkowego można wchodzić swobodnie. Tylko w celu zwiedzenia zabytkowych obiektów wewnątrz należy kupić bilety i są one ważne przez 3 dniu. Reprezentacyjna barokowa brama z rzeźbami walczących gigantów pilnowana jest przez wartę honorową. Po przejściu przez bramę Macieja przechodzi się na pierwszy wewnętrzny dziedziniec, gdzie stoi kościół św. Krzyża a w dawnych stajniach pałacowych urządzono galerię obrazów. Tu też znajduje się kancelaria prezydenta Czech.

Praga - zespół zamkowy
Zespół zamkowy Hradczany

zespół zamkowy Hradczany

brama     zmiana warty
Zmiana warty przed bramą

Praga: brama pałacowa      kartusz
Brama pałacowa tzw. Macieja

Asia na placu    ja na Hradczanach
Jesteśmy na dziedzińcu, który otaczony jest przez pałac, mieszczący galerię obrazów i kancelarię prezydenta Czech

dziedziniec zamkowy
Na dziedzińcu stoi też kościół św. Krzyża (z prawej)

Po przejściu na drugi dziedziniec stajemy oko w oko z arcydziełem gotyku – katedrą św. Wita. Ogromna budowla zajmuje centrum placu. Jest imponująca i budzi szczery podziw. Ale fakty dotyczące jej powstawania są zaskakujące. Budowę rozpoczęto w XIV wieku na polecenie króla Karola IV i wtedy wybudowano w miejscu dawnej rotundy nawę główną z prezbiterium i boczną kaplicą św. Wacława. Na XIX-wiecznych sztychach widać jednak, że katedra była wtedy o połowę mniejsza. Całą część zachodnią ze wspaniałą fasadą dobudowano dopiero pod koniec XIX wieku. Ta kwintesencja gotyku ze strzelistymi wieżami, ozdobionymi pinaklami i gargulcami oraz wejściem głównym pod rzeźbionym portalem powstała pół wieku po wybudowaniu katedry! A zwracająca uwagę rozeta nad głównym portalem została wykonana w latach dwudziestych XX wieku. Przez 500 lat wejściem głównym do świątyni była Złota Brama, mieszcząca się w jej południowej ścianie i lśniąca w słońcu tak, jak na to wskazuje jej nazwa. W portalu bramy można podziwiać XIV-wieczną mozaikę, autorstwa weneckich rzemieślników. Gotycka absyda zaś z wieńcem ażurowych łuków przyporowych, podtrzymujących prezbiterium, jest arcydziełem średniowiecznych budowniczych.

katedra św. Wita
Katedra św. Wita widziana z daleka

praskie Hradczany
Hradczany i katedra św. Wita

katedra św. Wita na Hradczanach
Katedra św. Wita - elewacja południowa

Praga - fasada przednia katedry      portal
Fasada frontowa z wrotami i portalem została wykonana dopiero w XIX wieku

gotycka świątynia       katedra praska

Złota brama katedry    portal     złote okno
Złota brama i złote okno - wspaniałe dzieło średniowiecznych budowniczych

mury          średniowieczny gargulec
Sterczyny i gargulce

gotyckie okna      posąg

gotycka absyda katedry św. Wita
Wspaniała gotycka absyda katedry św. Wita z łukami przyporowymi

katedra na Hradczanach

Wewnątrz katedra robi wielkie wrażenie, dzięki wysokiemu, strzelistemu sklepieniu nawy głównej, które łączy w wielką całość obie części świątyni wybudowane w odstępie pół wieku. Oczy wchodzącego skierowane są ku prezbiterium z kolistą absydą rozjaśnionym przez dwa piętra okien. W części neogotyckiej katedry zachwycają współcześnie wykonane witraże, zaprojektowane przez najlepszych czeskich artystów XX wieku, m.in. witraż autorstwa Alfreda Muchy. Trochę zaskakuje umiejscowienie organów, gdyż znajdują się one na północnej ścianie bazyliki, naprzeciwko Złotej Bramy, ale przestaje to dziwić, gdy wspomni się o pierwotnej długości średniowiecznej katedry.

nawa główna kościoła św. Wita        nawa z rozetą
Nawa główna katedry z witrażami w części prezbiterialnej - XIV-wiecznej i rozetą nad wejściem, wykonaną w latach 20-stych XX wieku.

prezbiterium katedry       organy
Prezbiterium i organy

ażury       >Ażurowe schody
Ażurowe schody

współczesny witraż   witraż Muchy   secesyjny witraż
Wspaniałe witraże są dziełami XIX-wiecznych artystów; w środku witraż A. Muchy

Dookoła nawy głównej wzdłuż całej świątyni i z tyłu prezbiterium znajdują się w nawach bocznych rzędy kaplic z dziełami sztuki sakralnej. Najwspanialsza z nich, kaplica św. Wacława, powstała z inicjatywy króla Karola IV, w celu wyeksponowania tu relikwii świętego. Niezwykle bogate ściany tej kaplicy ozdobione są freskami, kamieniami szlachetnymi i złoceniami. Ołtarz, połączony z nagrobkiem św. Wacława, również wyłożony jest kamieniami szlachetnymi.

Hradczany: kaplica św. Wacława       płyta
Kaplica św. Wacława (XIV wiek) olśniewa dekoracją z kolorowymi freskami, złoceniami i kamieniami szlachetnymi

Obok kaplicy, w oratorium królewskim z XV wieku, ozdobionym herbami krajów podległych Władysławowi Jagiellończykowi i przedziwną rzeźbą, zawieszoną nad posadzką, królowie i cesarzowie wysłuchiwali Mszy św. Dochodzili oni tu bezpośrednio z zamku nadziemnym łącznikiem. Obok oratorium znajduje się wejście do krypt z grobami królewskimi m.in. Karola IV, gdzie można też oglądać pozostałości, pierwotnie znajdujących się w tym miejscu, rotundy i bazyliki.
     Nagrobki znajdują się też w nawie głównej. Najwspanialszy z nich to arcydzieło sztuki wykonane ze srebra, bardzo ekspresyjne w formie i bogate – barokowy nagrobek św. Nepomucena. Marmurowe, renesansowe mauzoleum króla Ferdynanda z Zoną i synem, stojące blisko ambony, jest dużo spokojniejsze w formie.

Praga - oratorium  królewskie       średniowieczna rzeżba
Średniowieczne oratorium królewskie z charakterystyczną rzeźbą

nadrobek Nepomucena       srebrny nagrobek
Srebrny, ekspresyjny nagrobek św. Jana Nepomucena

nagrobek królewski    lew
Marmurowe nagrobki w katedrze: z lewej - mauzoleum króla Ferdynanda z żoną i synem

Najważniejszym, poza katedrą, obiektem Hradczan jest pałac królewski, który od czasu wybudowania tu zamku przez księcia Bożywoja w X wieku, był po pożarach kilka razy poddawany odbudowom oraz przebudowom. Na fundamentach romańskiego zamku z XII wieku powstał pałac Przemysła Ottokara i Karola IV. W czasach Jagiellońskich wzniesiono potężną Salę Władysławowską o wspaniałym gotyckim sklepieniu, w której odbywały się turnieje rycerskie. Rycerze dostawali się do niej konno, wjeżdżając po specjalnie wyprofilowanych Schodach Jeździeckich. W zamku przez wieki panowali czescy książęta, królowie i cesarzowie a w czasach habsburskich urzędował tu dwór. Dawna sala tronowa służyła wtedy jako sala sejmowa.

 pałac królewski w Pradze
Pałac królewski

ja    Asia na Hradczanach
Na placu zamkowym na Hradczanach

Na dużym placu zamkowym uwagę zwracają surowe, szare mury klasztoru św. Jerzego, który stoi tu od przeszło tysiąca lat. W międzyczasie parokrotnie przebudowywany, pełni obecnie funkcję muzeum i eksponowane tu są dzieła sztuki czeskiej z okresu gotyku, renesansu i baroku.

klasztor na Hradczanach
Klasztor św. Jerzego z X wieku

klasztor św. Jerzego
W dawnym klasztorze św. Jerzego można obecnie zapoznać się ze sztuką czeską od okresu średniowiecza do baroku

Najstarszą świątynią na Hradczanach jest bazylika św. Jerzego. Zbudowana w X wieku i odbudowana po pożarze w XII w. jest najlepiej zachowaną świątynią romańską w Pradze – masywne, niewysokie wieże, niska absyda, surowe wnętrze, romańskie sklepienia. To wszystko powoduje, że świątynia ma posępny nastrój, skłaniający do refleksji. Tylko kolorowa XVII-wieczna fasada nie pasuje do wnętrza swym barokowym wystrojem. W bazylice znaleźli swój wieczysty spoczynek czescy władcy z dynastii Przemyślidów.

bazylika św. Jerzego
Bazylika św. Jerzego jest świątynią romańską z X wieku

Praga - bazylika    zegar
Tylko fasadę ma barokową

wieże bazyliki    wejście
Wieże bazyliki i wejście z romańskim portalem

ołtarz    grobowiec Przemyślidów
Jeden z ołtarzy w bazylice i jeden z grobowców władcy z dynastii Przemyślidów

Z placu zamkowego przechodzimy ulicą na tyły całego kompleksu koło pałacu Lobkoviców, mieszczącego eksponaty Muzeum Narodowego związane z historią Czech, aby przed opuszczeniem go odwiedzić jeszcze bardzo ciekawe i słynne miejsce – Złotą Uliczkę. Ta bardzo malownicza, choć krótka uliczka, zabudowana jest kolorowymi, uroczymi domkami, przylegającymi do murów obronnych, w których w XVI wieku mieszkali gwardziści cesarza Rudolfa II a 100 lat później złotnicy. Nadaje to temu miejscu dodatkowy klimat, związany z legendami o alchemikach, poszukujących tu dla cesarzy złota i kamienia filozoficznego. Złotnicy mieli swoje pracownie niedaleko stąd, koło Baszty Prochowej. Teraz w domkach mieszczą się sklepiki, oferujące inny rodzaj bogactwa – akwarele z widokami praskimi, czeskie wyjątkowe wyroby ze szkła lub biżuterię z granatów i inne pamiątki. W kilku domkach można poczuć powiew historii, oglądając rekonstrukcje wnętrz, zamieszkanych przez dawnych rzemieślników, alchemików a nawet... czarownicę. A na piętrze przez kilka domów ciągnie się galeria z eksponatami muzealnymi, takimi jak dawne stroje, zbroje i kolekcje broni, naczynia oraz tarcze herbowe.

Złota uliczka
Złota uliczka zawdzięcza swą nazwę złotnikom mieszkającym tu w XVII wieku

Hradcany- Złota uliczka    sklepik
Teraz wnętrza małych, uroczych domków zajmują sklepy oraz księgarnie

praska Złota uliczka

zbroje       stroje
Nad sklepami Złotej uliczki znajduje się pasaż z ciekawymi eksponatami

Złotą Uliczkę opuszczamy przez lochy wieży Daliborki a cały kompleks przez bramę w murach obronnych, aby przejść na Małą Stranę.

Asia przed bramą   Asia na dziedzińcu zamkowym   Asia w trakcie wycieczki
Asia zwiedza Hradczany

Powrót do strony o Pradze

Powrót do strony głównej o podróżach

mail

131118